تصحیح و تعلیق دیوان محمد تقی تهرانی

محمّد تقی تهرانی متخلّص به « تشنه » خواهرزاده ی مهدی بیک شقاقی در سال 1210 هجری قمری در مراغه متولّد شد .او از شاعران عهد فتحعلی شاه و ناصرالدّین شاه قاجار بود . از خانواده و بستگان او هیچ اطّلاعی در دست نیست . از تشنه دیوان اشعاری به جا مانده که شامل 1379 بیت مثنوی ، 20 غزل ، 34 قصیده ، 1 ترکیب بند ، 14 قطعه و 22 رباعی است و چنانکه از نتایج طبعش پیداست شاعری توانا بوده است . موضــوع قصاید او بیــشتر مدح و ستایش است که 9 قصیده در ارادت به اهل بیت ســروده و در قصاید بعدی فتحــعلی شاه و ناصرالدّین شاه و رجال قاجار را مدح کرده است.موضوع غزل ها بیشتر عشق همراه با چاشنی عرفان است و قطعه هایش را به مدح یا هجو یا تقاضا از بزرگی اختصاص داده است . سبک شعری او همان سبک شاعران دوره ی بازگشت است . او در ســـروده های خویش از انواع شگردهای بیان و بدیع بهره برده است . در این تحقیق که شامل سه فصــل می باشد ، ابتدا زندگی شاعر و سبک شعری او در سه سطح زبانی ، بلاغی و فکری بررسی، سپس متن دیوان بر پایه ی پنج نسخه ی خطّی به جا مانده از دیوان وی به روش سنجشی التقاطی تصحیح و بازنویسی شده است . در آخر نیز ابیات پیچیده و دشوار بررسی و توضیح داده شده است.